HƯƠNG VỊ TẾT QUÊ NHÀ

Bài viết QUANG NAM 

          Cũng như bao làng quê trên đất Việt, làng quê Thi Lai của tôi ở Quảng Nam ngày xưa khi Xuân về cũng có nhiều loại bánh kẹo, mứt…như bánh tét (thường là không nhưn, ăn kèm thịt heo luộc và dưa món), bánh ú, bánh ít, bánh xôi ngọt, bánh da, bánh in, bánh thuẩn …, kẹo đậu phụng, keo mè xửng, kẹo mạch nha …, mứt gừng, mứt bí, mứt khoai lang, mứt dừa…, Tuy nhiên, đặc biệt có hai loại bánh rất đơn sơ, mộc mạc nhưng lại không thể thiếu trên bàn thở tổ tiên của người xứ Quảng. Đó là bánh tổ và bánh nổ.

          Bánh nổ còn gọi là bánh nện, được làm từ cớm nếp (cốm) và đường bát màu vàng. Cớm trộn đường thắng, thêm ít gừng xắt sợi nhuyễn cho vào khuôn gỗ ép lại thành bánh. Ngày xưa làm bánh nổ trong gia đình vào những ngày cuối năm rất vui. Người lớn làm ra bánh, con nít dúng giấy bóng kiếng màu đỏ bọc lại, dán kín rồi cắt giấy màu xanh vàng tím… thành bông dán trang trí bên ngoài trông vui mắt và mỹ thuật.

          Bánh tổ, có người gọi là bánh ổ, được làm từ bột nếp và đường bát nâu, làm bằng đường bát vàng cũng được nhưng khi chiên lên trông không hấp dẫn. Bánh được làm chín bằng cách hấp cách thủy. Bánh có thể để lâu cả tháng không hư. 

          Có 3 kiểu dùng bánh tổ. Ăn sống tức là cắt bánh ra ăn ngay, không chế biến gì; ăn kiểu này không ngon, thường chỉ để nhắm trà nóng buổi tinh mơ khí trời lạnh lẽo. Bánh nướng trên lửa than ăn giòn và thơm, nhiều người thích. Bánh chiên trong dầu phụng nở rộp, béo, giòn,  thơm là kiểu ăn bánh tổ phổ biến nhất và ngon nhất.

          Người Quảng Nam sống xa quê, mỗi lần Xuân về được nếm hương vị của bánh tổ và bánh nổ bên chung trà thơm thì không gì thú vị, hạnh phúc hơn. Đó là hương vị đậm đà của quê hương xứ sở luôn ghi sâu trong ký ức người dân Quảng. Hương vị ấy gợi nhớ cái không khí giá lạnh những ngày Xuân nơi đất mẹ Quảng Nam, khiến tâm tư vừa bồi hồi vừa thanh thản, lâng lâng cảm giác đang gần gũi với những cánh đồng, những nương rẫy và những con người cần cù, chơn chất của xứ Quảng thương yêu.

          Thành phố Hồ Chí Minh có một khu vực tập trung rất đông người Quảng Nam. Đó là khu Bảy Hiền thuộc phường 11 quận Tân Bình. Tại đây có ngôi chợ Linh Hoa (sau năm 1975 đổi tên là chợ phường 11) nhưng người dân thường gọi là chợ Bà Hoa theo tên người chủ đã xây dựng ngôi chợ ấy cách đây hơn 40 năm. 

          Chợ có bán đủ thứ các vật phẩm của Quảng Nam. Khi Tết tới có bán đủ các loại bánh kẹo truyền thống xứ Quảng. Người Quảng Nam trong thành phố thường xuyên về đây mua sắm các loại thực phẩm. Có người gọi Bảy Hiền là một Quảng Nam thu nhỏ.

          Bạn là người Quảng Nam tha hương đang sinh sống ở thành phố Hồ Chí Minh hoặc các địa phương lân cận? Hãy tới khu Bảy Hiền và chợ Bà Hoa một lần để tìm lại những hương vị và hình bóng thân thương của quê nhà. Chắc chắn bạn sẽ không thất vọng đâu.