BAI THO DOI TUU - NGUYEN DU
https://www.thivien.net/Nguy%E1%BB%85n-Du/%C4%90%E1%BB%91i-t%E1%BB%ADu/poem-PptfiKstYrIhSNk8JxRO3w
Lời bình:
Tâm sự Nguyễn Du qua Đối tửu là tâm sự của bậc anh hùng, Người đã đám đương đầu với Nguyễn Huệ, hiễu rất rõ Gia Long, Minh Mệnh là những vị vua tài trí và gian hùng, biết trọng dụng nhân tài nhưng kiềm chế và đa nghi. Nguyễn Du đã từng là chánh sứ đứng đầu về ngoại giao với triều Thanh. Người cũng là hàn lâm đại học sĩ đứng đầu về giáo dục, là quan cai bạ đầu tỉnh trọng yếu sát cạnh cố đô. Nguyễn Du hiếu thấu kinh Kim Cương, sâu sắc Kinh Dịch, Phong Thủy và Nhân tướng học, uyên thâm mọi mặt về lịch sử, địa lý, văn hóa, xã hội và ngôn ngữ, nhưng cẩn trọng và khiêm nhường hiếm thấy.
對酒
趺坐閒窗醉眼開，
落花無數下蒼苔。
生前不盡樽中酒，
死後誰澆墓上杯。
春色漸遷黃鳥去，
年光暗逐白頭來。
百期但得終朝醉，
世事浮雲真可哀。
Đối tửu
Phu toạ nhàn song tuý nhãn khai,
Lạc hoa vô số há thương đài.
Sinh tiền bất tận tôn trung tửu,
Tử hậu thuỳ kiêu mộ thượng bôi?
Xuân sắc tiệm thiên hoàng điểu khứ,
Niên quang ám trục bạch đầu lai.
Bách kỳ đãn đắc chung triêu tuý,
Thế sự phù vân chân khả ai.
Dịch nghĩa
Ngồi xếp bằng tròn trước cửa sổ, rượu vào hơi say mắt lim dim,
Vô số cánh hoa rơi trên thảm rêu xanh.
Lúc sống không uống cạn chén rượu,
Chết rồi, ai rưới trên mồ cho?
Sắc xuân thay đổi dần, chim hoàng oanh bay đi,
Năm tháng ngầm thôi thúc đầu bạc.
Cuộc đời trăm năm, chỉ mong say suốt ngày.
Thế sự như đám mây nổi, thật đáng buồn.
Ngồi bên cửa sổ mắt đờ say,
Trên thảm rêu xanh hoa rụng đầy.
Sống đã không vơi bầu rượu được,
Chết rồi ai rưới mộ mình đây?
Sắc xuân dần đổi, chim vàng lánh,
Năm tháng ngầm xui tóc bạc dày.
Ước được trăm năm say khướt mãi,
Việc đời mấy nỗi, nghĩ buồn thay!
Ngồi xếp bên song chếnh choáng say
Hoa rơi tơi tả xuống rêu đầy
Sống, vò không dốc say bầu cạn
Chết, mộ ai còn tưới rượu đây
Xuân đổi khiến oanh rời tổ khác
Năm qua dục tóc bạc đầu rày
Trăm năm mong được say sưa suốt
Thật đáng thương đời tựa đám mây
Ngồi nhìn song vắng rượu say
Bao nhiêu hoa rụng trên này cỏ non
Bây giờ nốc cạn chén ngon
Mồ xanh giọt rượu ai còn rưới cho
Mùi hương xuân sắc phai mờ
Bóng chim tăm cá bạc phơ mái đầu
Ước chi thơ túi rượu bầu
Trăm năm mây nổi quên sầu mênh mang.
Ngồi bên song vắng mắt ngà say
Hoa rụng thềm rêu phủ ngập đầy
Lúc ở người chừa bầu rượu đấy
Khi về ai rưới nấm mồ đây
Sắc xuân phai nhạt oanh vàng biến
Bóng sáng nhòa tan tóc trắng bay
Ước muốn trăm năm say trọn kiếp
Đời như mây nổi đáng thương thay.
Lim dim bên cửa rượu say
Ngoài sân hoa rụng vương đầy rêu xanh.
Sống không chuốc cạn chén quỳnh
Chết rồi ai tưới mộ mình mấy ly?
Sắc xuân dần đổi, oanh đi
Thời gian thôi thúc già về tóc phai.
Trăm năm mong chỉ được say
Một làn mây nổi thương thay chuyện đời.
Lim dim bên cửa rượu ngà say
Hoa rụng trên sân rêu phủ đầy
Còn sống ta vui quỳnh mấy chén
Chết rồi ai tưới mộ mình đây
Oanh đi lần lữa xuân bay thắm
Già đến càng mau tóc nhuốm phai
Khất khưởng trăm năm mong có thế
Chuyện đời mây nổi đáng thương thay.
Bên cửa xếp bằng ngất ngưởng say
Cánh hoa rơi phủ thảm rêu đầy
Sống chưa vơi nửa lưng ly rượu
Chết hỏi rằng ai tưới mộ đây ?
Xuân đã xa dần oanh bỏ tổ
Tháng năm bàng bạc tóc màu mây
Trăm năm chỉ ước say mềm mãi
Chìm nổi tựa mây ngẫm đắng cay
